Gezondheidsweb

Help, ik heb schrik in het donker

Hoe leer ik mijn kinderen hun angst voor de duisternis af?

Veel kinderen zijn bang in het donker. Blijkbaar gaat het om een oeroude angst, die misschien nog dateert uit de tijd dat de mens het vuur nog niet kende en de duistere nacht alleen maar kon ondergaan. In die duisternis hielden zich heel wat wildebeesten schuil, met alle gevaren van dien.

Die tijd ligt ver achter ons, maar dat belet niet veel kinderen wel degelijk schrik in het donker hebben. In sommige gevallen kan de schrik voor de duisternis wel erg ver gaan. Er zijn kinderen die steevast met het deken over het hoofd getrokken slapen, terwijl anderen niet naar bed durven gaan zonder dat er een nachtlampje brandt. Ondanks hardnekkige pogingen blijkt die angst voor de duisternis niet te genezen. 

Uiteindelijk is het niet helemaal duidelijk waar de kinderen in het donker schrik voor hebben. Meestal is dat iets vaags en onstembaars, zonder dat dat ‘iets’ concrete vormen aanneemt. Miljoenen kinderen zijn bijvoorbeeld doodsbenauwd dat er ‘iets’ in hun schaduw op hun zit te loeen. Hoe dan ook, die schrik in het donker is wel degelijk concreet. De vraag is dan ook wat er tegen kan worden ondernomen.

Mary Dobbins, een Amerikaanse kinderpsychiater is van mening dat vrees een doodgewoon onderdeel van ons leven is, ook voor kleine kinderen. Zij is van mening dat schrik in het donker bij kinderen blijft duren tot ze voldoende ontwikkeld kennis hebben om zich te kunnen voorstellen dat er geen enkele reden is om schrik in het donker te hebben en dat fantasie en realiteit wel degelijk onderscheiden moeten woren. Vaak is dat echter makkelijker gezegd dan gedaan.

In veel gevallen wordt als televisie als schuldige aangewezen, omdat het de schrik in het donker bij kinderen aanwakkert. Deze uitleg voldoet volgens Dobbins niet, omdat ze ook in het verleden al voorkwam. Ze stelt vast dat ook het lezen van boeken en zelfs het vertellen van verhaaltjes voor het slapengaan de schrik in het donker bij kinderen kan aanwakkeren. Het goede nieuws is volgens deze Amerikaanse dokter dat er wel degelijk iets kan worden gedaan om de schrik in het donker te bestrijden.

Op de eerste plaats is het belangrijk dat met kinderen wordt gepraat over hun schrik in het donker, zij moeten weten dat het de gewoonste zaak in de wereld is. Maak hun duidelijk dat angst hebben niets doms is. Zo wordt vermeden dat ze zich schuldig en beschaamd gaan voelen.

Van de ouders wordt gevraagd dat ze zich zo kalm mogelijk opstellen wanneer het kind angstig is voor het slapen gaan. Begin nooit te kibbelen, zo wordt de zaak alleen maar erger gemaakt. Geef het kind het gevoel dat alles veilig is, dat schrik in het donker te hanteren is. Bovendien is het belangrijk om de kinderen uit te leggen wat schrik in het donker in het donker precies is en waar het vandaan kan komen. Geef vrees een naam, zodat het probleem al half opgelost is. 

Erken ook steeds dat schrik in het donker wel degelijk een concreet gegeven is. Anderzijds mag je het kind ook niet steunen in zijn angstgedrag. Een moeder mag niet bij elke kreet naar haar kind hollen, of zich laten overhalen op de kinderkamer te gaan slapen. Wel belangrijk is om het kind aan te moedigen, geef het de kracht om de schrik in het donker de baas te kunnen. Een hulpmiddel – zoals bijvoorbeeld een knuffel – kan wonderen doen om de angst te helpen overwinnen. Ga anderzijds niet onder het bed kijken om het kind te verzekeren dat er zich geen ‘spoken’ onder bevinden.

Belangrijk is echter om grotere problemen niet te negeren. Mogelijk is uw kind gestressd, vanwege andere redenen. Mogelijke oorzaken voor schrik in het donker kunnen een echtscheiding, de dood van een huisdier of de geboorte van een kind zijn. In dat geval is er wel degelijk een oorzaak voor de schrik in het donker van uw kind.