Gezondheidsweb

Borderline patiënt zoekt sterk ego als steun

Goede vriend(in), meelevend familielid of betrouwbare partner kan scherpe kanten van borderline wegwerken

Voor borderline-patiënten is het leven geen pretje. Periodes van een min of meer normaal leven worden afgewisseld met inzinkingen. Die kunnen – naargelang van de aard van de patiënt – lang of minder lang duren. Het grote probleem is dat de borderliner zich van niets zeker voelt. Hij wordt in zijn leefomgeving met een grote instabiliteit geconfronteerd en is vaak wanhopig op zoek naar een betrouwbare houvast.

In het genezingsproces van het borderline syndroom – met de jaren kunnen de symptomen afzwakken, zeker wanneer er goede medische begeleiding is voorzien – speelt de aanwezigheid van een steunpilaar een rol. Dat kan een goede vriend(in), een meelevend familielid of een betrouwbare partner zijn, die kan helpen om de scherpe kanten van de aandoening weg te werken.

Dat kan gebeuren door corrigeren en bijsturen, door het geven van advies en goede raad enzovoort. Die steunpilaar moet ook bereid zijn om als pispaal te fungeren. In geval van een mindere periode zal de borderline zijn of haar vertrouwensfiguur met alle zonden van Egypte overladen. Dat betekent dat de persoon in kwestie goed vertrouwd moet zijn met de aandoening, zoniet zal hij of zij niet begrijpen wat er aan de hand is. Geduld en begrip staan centraal bij de omgang met borderliners. Zelfs eventueel geweld van de patiënt zal zonder morren gedragen moeten worden.

In verband met die steunpilaar moet zeker stilgestaan worden bij de zoektocht van de borderliner naar een superego. Het probleem is dat in minder goede periodes de confrontatie met de eigen onvolmaaktheden (of wat verondersteld wordt onvolmaaktheden te zijn) moeilijk houdbaar is. Die onvolmaaktheden worden dan geprojecteerd op de steunpilaar. Het voordeel voor de borderliner is dat hij of zij zo van de eigen onvolmaaktheden bevrijd is en opnieuw in het reine met zichzelf kan zijn.

In normale of goede periodes kan er een zekere vorm van dankbaarheid tegenover het superego optreden. Deze wordt opgehemeld, waarbij haar of zijn goede eigenschappen misschien iets te sterk in de verf worden gezet. 

Het belang van een superego voor een borderliner kan moeilijk onder- of overschat worden. Hij of zij is namelijk in staat om de scherpste kanten van de aandoening af te vlakken. De borderline-patiënt zal weliswaar nog steeds afzien, maar niet in dezelfde mate als zou er geen superego aanwezig zijn.

Een borderliner die op zijn of haar eentje is aangewezen, zonder dat er iemand in de buurt begrip kan opbrengen van de aandoening, zal op een andere manier proberen om uit de problemen te raken. Dat kan door bijvoorbeeld weg te zinken in een periode van apathie of door in een diepe depressie weg te zinken.

Voor het superego is het noodzakelijk dat hij of zij een goed begrip van de ziekte vormt. Het begrijpen van wat borderline juist inhoudt, is noodzakelijk om voor diegene die leidt aan de aandoening geduld en begrip te kunnen opbrengen.