Gezondheidsweb

Borderline: tussen verlatingsangst en afkeer van de andere(n)

Eén van de kenmerken van een borderline gedragsstoornis is het moeilijk alleen te kunnen zijn, met daarbij de neiging om relatief vaak van contacten te wisselen

Eén van de ergste dingen die iemand met borderline kan overkomen, is om alleen te zijn. Hij of zij wordt gekenmerkt door een grote verlatingsangst, angst om door vrienden, familie of partner in de steek te worden gelaten. Dat kan zich onder andere uiten in de vrees om regelmatig de verhoudingen met anderen in vraag te stellen.

De familie wordt bijvoorbeeld beurtelings gewantrouwd of als onmisbaar ervaren. De verschillende leden van de familie bevinden zich naargelang van de omstandigheden in de gunst van de borderliner of worden door hem of haar verguisd. Voor die familieleden is dat uiteraard wel even wennen. Zij worden echter al in een vroeg stadium – borderline duikt meestal vanaf de adolescentie op – met de aandoening geconfronteerd en hebben er dus min of meer mee leren omgaan. Zoon of dochter heeft meestal wel eens het huis verlaten om elders te gaan wonen, maar is in veel gevallen toch maar weer teruggekeerd.

Vrienden of vriendinnen is een ander verhaal. In veel gevallen is iemand met een borderline gedragsstoornis sociaal ingesteld. Dat betekent dat er vrij makkelijk vrienden of vriendinnen gemaakt worden. Die vriendschappen worden echter vaak in vraag gesteld, met als gevolgd dat er nogal eens een deuk inkomt. Naarmate de tijd verstrijkt zal de borderliner meer en meer aandacht krijgen voor de minder goede karaktertrekken van de vriend of vriendin. Voor hem of haar is de keuze heel eenvoudig: alles of niets. Naarmate de twijfels toenemen, zal dus de relatie steeds twijfelachtiger worden. Uiteindelijk kunnen alle banden worden verbroken, tijdelijk maar in de meeste gevallen definitief.

Ook naar een partner toe, zal de weegschaal regelmatig omslaan. In eerste instantie zal de borderline in de wolken zijn iemand te hebben ontmoet die perfect bij hem of haar past. Zoals bij alle relaties het geval is, duren die wittebroodsweken niet eeuwig. Op een bepaald moment gaat de weegschaal doorslaan richting slechte (of vermeend slechte) kanten van de partner. Gevolg zal zijn dat de relatie wordt stopgezet. Gelet op de centrale factor ‘instabiliteit’ bij het borderline syndroom is het niet abnormaal dat ze op een later tijdstip wordt hervat. Of de relatie uiteindelijk enige kans op slagen maakt, hangt af van de mate waarin de partner inzicht krijgt in de symptomen die met borderline gepaard gaan. Toont zij of hij zich begripvol, dan zal de relatie kans op slagen maken. Een relatie met iemand die aan borderline lijdt, kan zelfs uitgroeien tot een sterke relatie. Een borderliner wordt vaak – wanneer afstand wordt gemaakt van de ziekte – gekenmerkt door een open en eerlijk karakter, een eigenschap die door de partner op prijs gesteld wordt.

Een speciale factor waar in het geval van borderline moet aandacht worden besteed, is die van de verlatingsangst. Deze factor zal ook in andere relaties spelen, maar in een borderline relatie toch nog meer dan anders. De borderliner vreest namelijk een steunpilaar kwijt te spelen, steunpilaar die in veel gevallen ook als superego fungeert.