Gezondheidsweb

Wilskracht alleen volstaat niet om te stoppen met roken

Verleidingskracht is groter dan we denken, ook bij mensen met een zogenaamd grote wilskracht

Het blijkt een dooddoener te zijn dat stoppen met roken hoofdzakelijk een geval van wilskracht is. Mensen aan wie een relatief grote wilskracht toegemeten worden, blijken in de praktijk vaker dan anderen te bezwijken aan de verleiding van de verboden vrucht. Die verboden vrucht blijft overigens niet beperkt tot roken, maar geldt ook voor drinken, drugs enzovoort.

Een studie uitgevoerd door Loran Nordgren, van de Amerikaanse Northwestern University’s Kellogg School of Management, poogde uit te zoeken waarom dit het geval was. In normale omstandigheden zou men er mogen van uitgaan dat wilskracht een belangrijke factor is om te genezen van één of andere vorm van verslaving.

Uit de studie bleek dat zelfoverschatting een belangrijke factor is in de zaak. De rokers (drinkers, drugverslaafden…) overschatten hun eigen mogelijkheden, meer bepaald wat het weerstaan aan externe verlokkingen betreft. De verleidingskracht van de verboden vrucht is met andere woorden veel groter dan algemeen wordt aangenomen.

Nordgren kwam tot de conclusie dat wilskracht een begrip is dat sterk wordt overschat. Waar het eigenlijk op aankomt, is op het vermijden van situaties waarin iemand aan verleidingen wordt blootgesteld. Wilskracht alleen volstaat namelijk niet om het hoofd te bieden aan die verleidingen.

Nordgren en zijn collega’s voerden op de faculteit psychologie een aantal experimenten uit met studenten. Daarbij werden de studenten getest op hun reacties wanneer ze met een of andere vorm van verleiding geconfronteerd werden. Dat konden sigaretten zijn, maar ook andere lustmiddelen werden bij het onderzoek gebruikt.

Vooraf werd aan de deelnemers van het onderzoek expliciet gevraagd of zij zichzelf een grote dan wel een kleine mate van wilskracht toedichtten. De uitslagen van het onderzoek waren verbluffend. Wie zichzelf als wilskrachtig formuleerde, bleek in de praktijk tweemaal zo snel voor een sigaret te bezwijken als wie zichzelf als ‘minder wilskrachtig’ omschreef.

Zelfoverschatting blijkt een grote rol te spelen, zoals bleek uit een gelijkaardige test die bij een andere groep studenten uitgevoerd werd. Uitgangspunt was hier hongerig en niet-hongerig, in confrontatie met een aanbod van voedsel. De hongerige studenten waren betrouwbaarder in het bepalen van hun wilskracht bij het weerstaan aan de lokroep van voedsel dan de niet-hongerigen. Of met andere woorden: de afwezigheid van voedsel maakte de mensen overmoedig. 

De uitslagen van het onderzoek zijn verschenen in het tijdschrift Psychological Science hebben uiteraard belangrijke gevolgen voor wie iedereen die een verslaving probeert te ontwikkelen, of die verslaving nu voeding, alcohol, drugs, sex of eender wat anders betreft. Het probleem is dat we tegenwoordig aan heel wat verleidingen blootstaan. Het gevolg daarvan is dat miljoenen mensen leiden aan zwaarlijvigheid of aan verslavingen aan andere genotsmiddelen. Hoewel de studie in eerste instantie was gericht op rokers, kan ze ook in een bredere context begrepen worden.