Leukemie, op een eenvoudig manier uitgelegd
Leukemie, op een eenvoudig manier uitgelegd
Leukemie is geen kanker als andere kankers, om de eenvoudige reden dat er geen tumoren worden gevormd
Leukemie staat in de volksmond bekend als bloedkanker en dat is het ook. Er is echter een belangrijk verschil met andere vormen van kanker. Leukemie is geen kanker als andere kankers, om de eenvoudige reden dat er geen tumoren worden gevormd. Bij deze vorm van kanker zal de ziekte zich uiten in een overvloedige overproductie van gevaarlijke witte bloedlichamen.
Leukemie – in het woord zelf zitten de Griekse woorden voor ‘wit’ en ‘bloed’ verborgen – wordt vaak beschouwd als een ziekte die vooral kinderen treft. Dat is gedeeltelijk waar, maar tegenwoordig worden er ook steeds meer volwassenen door getroffen. De ziekte komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen, zonder dat er een reden is die dit kan verklaren. Blijkbaar komt leukemie ook meer voor bij blanken dan bij zwarten, waarbij evenmin een verklaring voorhanden is. Elk jaar wordt de ziekte wereldwijd bij tienduizenden mensen vastgesteld.
Het menselijk bloed bestaat uit drie soorten cellen: de rode bloedcellen die zuurstof vervoeren, de witte bloedcellen die infecties bestrijden en de bloedplaatjes. Elke dag opnieuw worden honderden miljarden nieuwe bloedcellen in het ruggemerg aangemaakt. De meeste van die nieuwe cellen zijn rode bloedcellen. Mensen die aan leukemie lijden produceren echter meer witte bloedcellen dan het lichaam nodig heeft. Veel van die cellen worden niet op een normale wijze rijp en bovendien hebben ze de neiging om langer te leven dan hun normalel levensduur.
Ondanks hun grote aantallen zijn deze witte bloedcellen niet in staat om infecties op dezelfde manier te bevechten dan gewone witte bloedcellen. Naarmate hun aantal toeneemt, gaan ze de werking van vitale lichaamsfuncties verstoren. Dat is onder andere het geval met de productie van gezonde bloedcellen. In het ergste geval zal het lichaam niet meer genoeg rode bloedcellen aanmaken om zuurstof te vervoeren, niet meer genoeg witte bloedcellen en ook niet genoeg bloedplaatjes.
De oorzaak van leukemie is (nog) niet bekend. Er zijn echter afwijkingen vastgesteld bij de chromosomen die met leukemie geassocieerd kunnen worden, evenals met een pre-leukemie ziekte die myelodysplasia wort genoemd. Daarnaast spelen waarschijnlijk ook omgevingsfactoren een rol in het verhaal. Rokers zijn kwetsbaarder voor leukemie dan niet-rokers. Onderzoek wees uit dat verlengde blootstelling aan bestraling, het in contact komen met chemicaliën of elektromagnetische velden een rol in het verhaal spelen. Definitieve bewijzen voor dit alles zijn er evenwel nog niet. Leukemie kan ook optreden als zeldzame complicatie van chemotherapie of bestraling bij andere vormen van kanker.