Hersenoperatie bij epilepsie: doen of niet doen?

Bij zware gevallen van epilepsie kan chirurgische ingreep overwogen worden

In de meeste gevallen van epilepsie kan de aandoening onder controle worden gehouden door medicatie. Dat geldt echter niet voor ongeveer een derde van de gevallen, waar het voorschrijven van geneesmiddelen geen of nauwelijks enig effect lijkt te hebben. In sommige van deze gevallen kan hersenchirurgie een oplossing bieden, door het onder controle houden van de aanvallen en door de levenskwaliteit van de patiënt te verbeteren.

Er bestaan twee vormen van hersenoperatie in geval van epilepsie. In de eerste vorm wordt de zone waar de epilepsie-aanvallen ontstaan weggenomen. In het tweede geval worden de zenuwbanen doorbroken waarlangs de epilepsie-aanvallen zich verspreiden. Een hersenoperatie is uiteraard alleen mogelijk wanneer de zone in dewelke de aanvallen starten duidelijk geïdentificeerd kan worden en wanneer ze niet verantwoordelijk is voor kritische functies zoals spraak, emoties, beweging enzovoort. Alvorens een chirurgische ingreep kan overwogen worden dient dus een grondige evaluatie te worden gemaakt, waarbij uiteindelijk de keuze moet worden gemaakt: opereren of niet opereren?

Een hersenoperatie is een optie voor epilepsie-patiënten die last hebben van zware aanvallen die het leven bijzonder moeilijk maken. Ook in geval medicatie niet of niet voldoende werkt, kan chirurgisch ingrijpen noodzakelijk zijn. Patiënten met andere serieuze medische aandoeningen, zoals bijvoorbeeld kanker of een hartkwaal, komen meestal niet voor chirurgisch ingrijpen in aanmerking.

Er zijn verschillende vormen van hersenoperaties mogelijk, afhankelijk van de zwaarte van de aanvallen en het gebied in de hersenen waar de aanvallen starten. De meest ingrijpende is waarschijnlijk het wegnemen van een hersenkwab. Het cerebrum, het grootst deel van de hersenen, is ingedeeld in vier gelijkwaardige delen, hersenkwabben genaamd.

Bij andere resectie is het verwijderen van de epileptogene focus, een ingreep die ook wel als lesionectomie wordt omschreven. De bedoeling is uiteraard om er voor te zorgen dat de patiënt gespaard blijft van epilepsie-aanvallen. In geval een lesionectomie niet mogelijk is, kan nog altijd een functionele ingreep overwogen worden. De epileptogene focus kan bijvoorbeeld een tumor zijn of slecht werkende bloedzenuwen, die verantwoordelijk zijn voor de epilepsie-aanvallen. Die epilepsie-aanvallen stoppen meestal na de ingreep.

Corpus callosotomie en functionele hemispherectomie zijn twee andere vormen van hersenoperaties. In laatstgenoemd geval wordt een hemisphere losgekoppeld van de rest van de hersenen, waarbij slechts een beperkte hoeveelheid hersenweefsel wordt verwijderd. Deze ingreep gebeurt meestal alleen bij kinderen jonger dan 13 jaar die met epilepsie-aanvallen af te rekenen krijgen en waarvan één hemisphere niet werkt.

Syndicatie