Strijd tegen kanker in een hogere versnelling
Strijd tegen kanker in een hogere versnelling
VIB-onderzoekers ontdekken nieuwe piste in de strijd tegen kanker
In de strijd tegen kanker is in de voorbije jaren grote vooruitgang geboekt, in zoverre dat deze gevreesde ziekte op termijn beheersbaar zou kunnen worden. We gebruiken wel degelijk het woord ‘beheersbaar’ in plaats van ‘geneesbaar’, want de genezing van kanker kan nog wel even op zich laten wachten. Op langere termijn is het streefdoel om te komen tot geneesmiddelen die de komst van kanker kunnen helpen voorkomen. Zo ver zijn we nog niet, maar dat er vooruitgang is geboekt staat als een paal boven water.
NEAT1 en ‘paraspeckles’ uitschakelen maakt kankercellen kwetsbaarder voor chemotherapie, zo blijkt uit recent onderzoek. Een onderzoeksteam onder leiding van Jean-Christophe Marine (VIB-KU Leuven) heeft ontdekt dat NEAT1, een lang niet-coderend RNA, mogelijk een therapeutisch doelwit is in de strijd tegen kanker. In samenwerking met het befaamde Cédric Blanpain Lab (ULB), hebben de VIB-onderzoekers aangetoond dat NEAT1 een belangrijke rol speelt in de overleving van snel delende cellen, en kankercellen in het bijzonder.
Deze ontdekking kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe, effectievere medicijnen tegen kanker. Als niet-coderend RNA, draagt NEAT1 niet bij tot eiwitvorming. Het draagt wel bij tot de vorming van zogenoemde ‘paraspeckles’, deeltjes die voorkomen in de celkernen van kankercellen. Hun precieze functie is lang onduidelijk gebleven. Hoewel NEAT1 evolutionair gezien erg goed bewaard is, toont onderzoek aan dat het niet essentieel is voor normale embryonale ontwikkeling: volwassen muizen waarbij NEAT1 werd uitgeschakeld, zijn levensvatbaar en gezond.
Bewaker van het genoom PhD student Carmen Adriaens (VIB-KU Leuven): “Ons onderzoek toont aan dat de expressie van NEAT1 in de celkern gestuurd wordt door p53. Dit eiwit speelt een belangrijke rol in de bescherming tegen kanker en staat daarom ook bekend als ‘de bewaker van het genoom’. Als een cel stress of schade ondervindt, zal p53 de expressie van NEAT1 opvoeren, wat op zijn beurt leidt tot de vorming van paraspeckles. Dit heeft twee mogelijke uitkomsten: de celcyclus kan ofwel tijdelijk tot stilstand komen, wat de cel tijd geeft om met de stress om te gaan of eventuele schade te herstellen. Als de stress of de schade echter te groot is, zal p53 ervoor zorgen dat de cel ‘zelfmoord pleegt’ en afsterft.”